Türkçe yayınlanan bilimkurgu kitapları biriktirirken eksiklerimi belirlemek, neler almam gerektiğini tespit edebilmek için bulabildiğim tüm kaynakları tarayıp bibliyografyaları incelemiştim. Bilimkurgu eserleri yanı sıra, bilimkurgu yazarlarının başka türlerdeki eserlerini de belirleyip topluyordum. Bu konuda yeterli çalışma yok, erken dönem bibliyografya taslaklarının internetteki bölük pörçük bilgilerle derlendiği çalışmalar var ama yetersiz. Dört başı mamur, hiç şüphe duymaksızın takip edilebilecek bir liste yok. Ara ara hiçbir yerde adı zikredilmemiş eserler bulmak mümkün olabiliyor bu yüzden.
Yukarıdaki eser de bu tip keşiflerden. Jokont Gülüyor, Aldous Huxley’nin Can Yayınları tarafından Mona Lisa Tebessümü olarak 2005’te basılan eserin ilk edisyonu. Durumu biraz karışık. Müstakil olarak hiç basılmamış, 1938 yılında Kurun Gazetesi tefrika etmiş. Muhtemelen bir kitap sever tarafından ciltlenerek muhafaza edilmiş. Sonra kütüphaneye girmiş, ardından tasfiye edilmiş. Çevirisi, o dönem birçok klasiğin tercümesinde ismi geçen İbrahim Hoyi. Normalde bir kusur olarak görülebilirdi ama yazarın isminin yanlışlıkla Aldaus olarak yazılması da ayrı bir güzellik katmış.
Eser hakkında Google’daki tek bilgi İstanbul Üniversitesi’nin dijital gazete arşivindeki Kurun gazetesinin nüshalarında bulunuyor, yani tefrikanın kendisi. Buradan iki çıkarım yapmak mümkün: Her ne biriktiriyorsak biriktirelim, takip edebilmek için bibliyografyalara ihtiyacımız var. Arşiv tutmak iyi ama dijitalize edilmişi daha da iyi.